Risico hypotheekschulden drastisch omlaag met explosieve stijging huizenprijzen

AMSTERDAM – De waarschuwingen voor oplopende Nederlandse hypotheekschulden door Brussel en bankpresident Klaas Knot lijken achterhaald door de tijd. Het aantal huishoudens met een hypotheek die ’onder water’ staat, is volgens het CBS drastisch geslonken. „De financiële risico’s van hypotheken voor eigenwoningbezit zijn afgenomen”, aldus het CBS.

Het CBS meldt dinsdag dat nog maar 6% van de huishoudens een hypotheek heeft die hoger is dan woningwaarde. Dat zijn nota bene cijfers van begin 2020, waarna de huizenprijzen nog veel verder opliepen. Acht jaar geleden, op het hoogtepunt van de woningcrisis, stonden ongeveer 1,5 miljoen woningen onder water. Dat was ruim een derde van het aantal koopwoningen.

Stijging

Frank Notten van het CBS excuseert zich voor de ietwat gedateerde cijfers. „We hebben dit thema net weer opgepakt. In het najaar komen we met cijfers over 2021.” Het CBS zegt dat de terugval van het aantal huizen dat onder water staat, vooral te danken is aan de explosieve stijging van de huizenprijzen en de invoering in 2013 van de verplichting om af te lossen, als je recht wilt hebben op hypotheekrenteaftrek.

Notten vindt het percentage van 6% onder water nog verrassend hoog, ook omdat huizenkopers sinds 2018 nog maar maximaal 100% van de woningwaarde mogen lenen. „Mogelijk komt het doordat mensen meer dan de woningwaarde mogen lenen voor verduurzaming van het huis. Het kan ook komen doordat mensen extra lenen van familie.”

Van de woningbezitters onder 45 jaar had 86% in 2020 een woning met overwaarde. Bij 65-plussers had 60% overwaarde en 39% zelfs helemaal geen hypotheekschuld.

Jaarinkomen

Het Nederlandse hypotheekrisico is in een ander opzicht ook sterk afgenomen. Het CBS constateert namelijk een sterke daling van de verhouding van de hypotheekschuld ten opzichte van het inkomen. In 2011 was de hypotheekschuld in doorsnee 3,7 zo groot als het jaarinkomen. In 2020 was dat gedaald naar 3,1. „Vooral onder jongeren en de lagere inkomensgroepen is dit risico verlaagd, mogelijk door strengere hypotheekeisen. Onder de oudere leeftijdsgroepen is de verhouding hypotheekschuld en het besteedbaar inkomen iets toegenomen”, aldus het statistisch bureau woensdag in zijn bericht.

Sinds 2020 zijn de huizenprijzen tot op heden met nog eens 34% gestegen. De totale Nederlandse hypotheekschuld liep veel minder hard op, met 5% naar €775 miljard medio vorig jaar. Een verdere daling van het aantal huishoudens dat onder water ligt, lijkt daarom waarschijnlijk. Recente kopers hebben echter wel te maken met een waardedaling van 2%, meldde makelaarsclub NVM onlangs.

De nationale hypotheekschuld is sinds 2014 met slechts 13% gestegen, terwijl de woningvoorraad ondertussen toenam en de huizenprijzen bijna verdubbelden.

Ingrijpen

Eind vorig jaar vroeg de Europese Commissie nog om verder ingrijpen in de hypotheekrenteaftrek in ruil voor coronasteun, vanwege vrees voor de Nederlandse hypotheekschulden. Ook president Klaas Knot van De Nederlandsche Bank pleit steeds voor het aanpakken van de renteaftrek om te voorkomen dat de Nederlandse hypotheekschuld uit de hand loopt.

Bron: De Telegraaf d.d. 9 mei 2022